"Diyabet, kronik bir hastalıktır"

Kars İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Birim Sorumlusu Halk Sağlığı Uzmanı Doktor Nilgün Şanal, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü nedeniyle açıklama yaptı. Şanal açıklamasını şöyle sürdürdü: "

“Bilimsel adı diabetes mellitus olan, diyabet olarak da bilinen şeker hastalığı, pankreasın yeterince insülin üretememesi veya vücudun onu doğru kullanamaması sonucu kan dolaşımında şekerin birikmesine bağlı kanda yüksek şeker varlığına neden olan kronik bir hastalıktır.

Kentleşme ile birlikte gelen hareketsiz yaşam tarzı, yanlış beslenme alışkanlığıyla birlikte tüm dünyada gittikçe yaygınlaşan diyabete çoğunlukla obezite eşlik etmektedir. En sık orta yaş ve üzerindeki kişilerde görülmektedir.

Beslenme alışkanlığındaki yanlışlıklar neticesinde son yıllarda çocuklarda, genç erişkinlerde obezite görülme sıklığının artış göstermesi diyabetin başlama yaşını öne çekebiliyor.

Toplumda en sık rastlanan diyabet türleri Tip 1 ve Tip 2’dir.

Tip 1 Diyabet

Tip 1 diyabet insülin hormonunun mutlak eksikliğinde meydana gelir. Bu hastaların mutlaka ömür boyu insülin tedavisi almaları gereklidir.

Tip 2 Diyabet

Bu şeker hastalığı türünün başlangıç döneminde pankreas yeterli miktarda insülin salgıladığı halde salgılanan insülin hücreler tarafından kullanılamaz. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde ise pankreastan insülin salgılanması yetersiz hale gelir.

Enfeksiyon, ameliyat, gebelik, stres veya fazla kilo alınması diyabeti klinik olarak ortaya çıkarabilir. Tip 2 diyabet genellikle 40 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Aile fertlerinde şeker hastalığı olanlar, aşırı kilolu kişiler, 4 kg’dan daha ağır bebek doğuran kadınlarda bu tür şeker hastalığının görülme riski daha fazladır.

Kan şekerinin yüksek olduğuna işaret eden şeker hastalığı belirtileri şunlardır:

• İdrara çıkma sıklığının artması
• Artan susuzluk ve ağız kuruluğu
• Ellerde ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
• Çabalamadan kilo verme
• Acıkma sıklığının artması
• Görüşün bulanıklaşması
• Ayaklarda özellikle ayak tabanında yanma
• Yaraların geç iyileşmesi
• Yorgun ve halsiz hissetme
• Sinirli olma gibi ruh halinde değişiklikler
• Ciltte kuruma ve kaşıntı
• Diş eti, vajina ve cilt enfeksiyonlarında artış

Tip 1 şeker hastalığının önlenmesini sağlayabilecek etkin bir tedavi yöntemi günümüzde mevcut değildir. Fakat Tip 1 diyabetin komplikasyonlarından korunmak için erken tanı elzemdir.

Tip 2 şeker hastalığı ve komplikasyonlarından korunmak için öneriler:

• Şeker gibi basit karbonhidratlar yerine tam tahıl ürünleri, kuru baklagiller tercih edilmeli, basit karbonhidratlar günlük enerjinin yüzde 10’unu aşmamalıdır.
• Günlük tüketilen tuz miktarının 5 g’ı aşmamasına dikkat edilmelidir.
• Hareketli yaşam tarzı benimsenmeli, haftanın en az 5 günü düzenli olarak en az 30 dakika orta yoğunlukta aktivite yapılmalıdır. (tempolu yürüyüş vb.)
• Aşırı kilolular kilo kaybı sağlamak için daha fazla fiziksel aktivite yapmalıdır.
• Sigara kullanılmamalı, aşırı alkol tüketilmemelidir.
• Boya uygun vücut ağırlığı hedeflenmelidir.
• Günlük ihtiyaç duyulan enerjinin yüzde 25-30’u yağlardan sağlanmalı, enerjinin doymuş yağ asidinden gelen oranı yüzde 10’un altında olmalıdır.”