"93 Harbi'nden Millî Mücadele'ye Doğu Anadolu" Kars'ta konuşulacak

Türk Tarih Kurumu (TTK), Kars’ta "93 Harbi'nden Millî Mücadele'ye Doğu Anadolu: İşgal, Mezalim ve Kurtuluş" başlıklı bir sempozyum düzenliyor. Sempozyumda, ‘93 Harbi’ olarak da bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Millî Mücadele’ye kadar Doğu Anadolu’da yaşanan olaylar, o dönemde Ermeni çetelerinin bölge halkına yaşattıkları mezalim, Türkiye’den ve yurt dışından katılacak önemli uzmanların görüşleriyle her yönüyle ele alınacak.

TTK Başkanı Prof. Dr. Birol Çetin, Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hüsnü Kapu ve Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Özgen’in açılış konuşmalarını yapacağı sempozyum, 8 Haziran 2023 tarihinde Ahmet Arslan Kültür ve Kongre Merkezi’nde saat 10.00 itibarıyla başlayacak. Türkiye’den ve yurt dışından önemli uzmanların 3 ayrı oturumda bildirileri ile yer alacağı sempozyum, bölgede yaşanan Ermeni mezalimine ilişkin TTK tarafından çeşitli kurumların arşivlerinden temin edilen fotoğraf seçkisinden oluşan bir sergi açılışı ile başlayacak.

Sempozyumda, 1877- 1878 Osmanlı- Rus Savaşı sonrasında imzalanan ve Osmanlı Devleti’nin sınırları içinde yaşayan Müslüman ve Gayrimüslim halkın geleceğinde dönüm noktalarından birini oluşturan Berlin Antlaşması’ndan Millî Mücadele’ye kadar yaşananlar çok yönlü ele alınacak. Bu dönemde, Osmanlı Devleti tabiiyetindeki Ermenilerin durumları, silahlı Ermeni hareketlerinin bölgede yarattığı tehditler, işgaller ve bölgede yaşanan göçler de sempozyumda ele alınacak konular arasında yer alacak. Doğu Anadolu’nun işgali sırasında özellikle Müslüman halkın yaşadığı dramın, insanlık suçlarının bilimsel gerçekler ışığında gözler önüne serileceği sempozyum ile bu dönemle ilgili kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi hedefleniyor.

Doğu Anadolu’nun yakın tarihine ışık tutulacak

TTK Başkanı Birol Çetin, alanın önemli uzmanlarının katılacağı bu sempozyumla Doğu Anadolu’nun yakın tarihinde yaşanan olaylara ışık tutulacağını kaydederek, şunları söyledi:

“Sempozyumumuz, 93 Harbi olarak da bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda imzalanan Berlin Antlaşması’ndan Millî Mücadele’ye kadar Doğu Anadolu’da yaşanan acı olayların her yönüyle tartışılmasına vesile olacaktır. Yurt içinden ve yurt dışından önemli bilim insanlarının bildirileriyle bir döneme ışık tutulacak. Ermeni çetelerin sebep oldukları mezalimin ‘Doğu Vilayetleri’ örneği üzerinden tartışılması, Doğu Anadolu’nun işgalci devletlerden kurtarılması, Millî Mücadele süresince bölgede yaşanan bağımsızlık mücadelesi ve yoğun diplomasi süreci de bu sempozyumda detayları ile aktarılacaktır. Yakın tarihte bölgede yaşanan olayların anlaşılmasını hedeflediğimiz bu sempozyumu, Kafkas Üniversitesi’nin ev sahipliğinde, değerli bilim insanlarının, önemli uzmanların katılımıyla Kars şehrinde düzenlemekten de memnuniyet duyuyoruz. Bu tarihi öneme sahip organizasyonun düzenlenmesinde destek olan, katkı veren herkese teşekkür ediyoruz.”

Türkiye’den ve yurt dışından önemli uzmanlar konuşacak

Türkiye’den ve yurt dışından alanında uzman kişilerin katılacağı sempozyumun ilk oturumu Prof. Dr. Nurhan Aydın’ın moderatörlüğünde yapılacak. Bu oturumda Prof. Dr. Selçuk Ural “Kars’ta Ermeni Mezalimi”, Doç. Dr. Mevlüt Yüksel “Berlin Antlaşması’ndan Gümrü Antlaşmasına Doğu Anadolu’da Ermeni Olayları ve Askerî-Siyasi Gelişmeler” ile Prof. Dr. İbrahim Ethem Atnur “Cinis Köyü Örneği Üzerinden Müslümanlara Yönelik Katliamların Genel Bir Analizi” başlıklı bildirilerini sunacak.

Prof. Dr. Cengiz Atlı’nın başkanlığını yaptığı ikinci oturumda; Doç. Dr. Ramazan Erhan Güllü “II. Abdülhamit Dönemi’nde Doğu Anadolu’da Misyonerlik Faaliyetleri ve Misyonerlerin Ermeni İsyanlarına Etkileri”, Prof. Dr. Abdurrahman Bozkurt “I. Dünya Savaşı’nın Ardından İngiliz Hükümetini Ermenilerle Kürtleri Uzlaştırma Çabaları” ve Prof. Dr. Ferudun Ata “3. Ordu Komutanı Vehip Paşa’nın Divân-ı Harb-i Örfî Mahkemesindeki İfadeleri Çerçevesinde Ermeni Mezalimi” gibi konularda döneme ilişkin ilgi çekici bilgileri aktaracak.

Prof. Dr Makbule Sarıkaya’nın başkanlığını yapacağı son oturumda ise Prof. Dr. Birsen Karaca “Ermeni İddialarının Uluslararası Boyutundan Bireysel Göç Öykülerinin İşlevi”, Prof. Dr. Omar Ardashelia “I. Dünya Savaşından Sonra Güney Kafkasya Meselesi ve 1918 Ermenistan- Gürcistan Savaşı”, Doç. Dr. İrade Memmedova “Arşiv Belgelerine Göre Doğu Anadolu ve Azerbaycan’da Ermenilerin Türk ve Müslüman Ahaliye Yaptıkları Soykırımlar ve Demografik Duruma Etkisi” başlıklı konular masaya yatırılacak.